مدیوم های مستقل
طراحی، یک مدیوم مستقل نیست . بسیاری از همکاران با این گزاره بیشتر موافقند تا گزاره ی طراحی یک مدیوم مستقل است. نیازمندی نقاشی به طراحی ُ (در شکل کلاسیک آن) امروزه دیگر چندان قابل درک نیست .
اگر جداسازی مدیوم ها بر اساس متریال اتفاق بیفتد ُ‌یعنی نقاشی ُ مجسمه سازی ُ‌سینما ُ‌تیاتر و دیگر مدیوم ها ُ‌تنها به واسطه ی تغییر متریال آنها تفکیک شوند آن وقت یک مدیوم دیگر خواهیم داشت و آن هم طراحی است. چرا که متریال و ابزار متفاوتی برای آن دیده می شود . امروزه اما دیگر این تقسیم بندی ( هر چند از طریق آن میتوان به استقلال طراحی رسید) چندان دقیق به نظر نمی رسد. امروزه پارامترهای دخیل در شکل گیری مدیوم بسیار متفاوت است . مثلا رفتار هنرمند میتواند عاملی مهمی در شکل گیری یک مدیوم باشد . میزان مداخله ی مخاطب در ادراک اثر میتوند خود عامل مهم دیگری باشد . میزان بهره مندی از تکنولوژی و پیشرفت های فن آورانه عامل مهم دیگری است . دیمتریالیزاسیون خود عامل دیگری است.
این ها و ده ها عامل مهم دیگر ، امروزه میتوانند مدیوم های کامل جدیدی ( با استقلال کامل یا ناقص) را شکل دهند.
از این رو برخورد های جزم گرا در تعریف و پذیرش یک مدیوم، قطعن ، امروزه دیگه کارا نیست .
حبیب رضایی
نود و هشت